NOS Nieuws
De boeren die de meeste stikstofbelasting in natuurgebieden veroorzaken, zijn zelden van plan zich te laten uitkopen. Dat blijkt uit een rondgang van NRC onder tientallen piekbelasters.
Vorig jaar november kondigde stikstofminister Van der Wal een uitkoopregeling aan voor piekbelasters, met name veehouderijen die met hun stikstofuitstoot kwetsbare natuurgebieden belasten. Daarmee zou een forse stikstofreductie in de natuurgebieden moeten worden behaald, waardoor die stikstofruimte vrijkomt voor bouwprojecten die nu stilliggen.
Overgrote meerderheid wil niet stoppen
Welke bedrijven precies in aanmerking komen voor die uitkoopregeling is nog altijd niet bekend. NRC heeft wel een berekening gemaakt van welke bedrijven dat zijn in de provincies Limburg, Noord-Brabant en Gelderland en heeft die benaderd. Met 28 veehouders leidde dat tot een gesprek. Van deze groep zeggen slechts drie veehouders te overwegen te stoppen. Twee van hen dachten al langer aan stoppen.
De overgrote meerderheid wil dus doorgaan. Ze hebben daarvoor verschillende redenen, zeggen ze tegen NRC. Ze hebben bijvoorbeeld het bedrijf recent overgenomen van hun ouders, of vinden dat ze het recht hebben om door te boeren omdat hun vergunningen op orde zijn.
Kleinere veehouderijen
Als de piekbelasters niet stoppen met boeren, moet op andere plekken in het land een veelvoud aan kleinere veehouderijen worden uitgekocht. Uit berekeningen van NRC blijkt dat voor elke boer uit de top-100 van piekbelasters die niet meewerkt, het dubbele aantal verderop in de top-500 moet worden uitgekocht. Dat aantal loopt snel op naarmate bedrijven lager op de lijst staan en hun bijdrage aan de stikstofbelasting op de natuur lager is.
De Haagse band Goldband heeft, net als vorig jaar, de 3FM Award voor beste groep in de wacht gesleept. Goldband won ook de award voor beste samenwerking voor het nummer Stiekem, dat zij maakten met zangeres Maan.
De award voor beste artiest ging naar Joost, en S10 won de award voor beste album met Ik besta voor altijd zo lang jij aan mij denkt. Beste nieuwkomer is Claude. Zijn debuutsingle, Ladada (Mon Dernier Mot), kwam zes maanden geleden uit en staat hoog in de hitlijsten.
Het Haagse trio Prins S. En De Geit won de award voor beste indie-act. Deze prijs is bedoeld voor een act die niet is aangesloten bij een management. In november werd het drietal al uitgeroepen tot 3FM Talent.
De awards werden uitgereikt in poppodium Paard in Den Haag. Bij de uitreiking waren er optredens van Son Mieux, Rondé, Prins S. en De Geit, Claude en Wodan Boys.
In Den Bosch is vanavond een man aangehouden na een politieachtervolging. Volgens de politie werd de man gezocht. Waarvoor, is niet duidelijk.
Een woordvoerder van de politie zegt tegen Omroep Brabant dat de man tijdens een controle in Limburg staande werd gehouden. Verkeerscamera's herkenden het kenteken van de auto, dat geregistreerd stond. De verdachte negeerde vervolgens het stopteken en sloeg op de vlucht.
Tijdens de achtervolging zijn meerdere eenheden ingezet, waaronder een politiehelikopter. De achtervolging eindigde in het centrum van Den Bosch, waar de politie erin slaagde om de vluchtauto klem te rijden.
De man ging er daarna te voet vandoor en verstopte zich in een woning aan de Kempenlandstraat. Daar wist de politie de man aan te houden.
Een ooggetuige zegt tegen Omroep Brabant dat er in de omgeving van de Bossche wijk 't Zand veel politie op de been was. Agenten waren uitgerust met kogelwerende vesten. Ook de hondenbrigade werd ingezet.
Wim Hillenaar (CDA) wordt de nieuwe burgemeester van Maastricht. Dat werd vanavond tijdens een speciale raadsvergadering bekendgemaakt, meldt 1Limburg. De 54-jarige Hillenaar volgt Annemarie Penn-te Strake op. Zij stopt per 1 juli, kort voor haar 70ste verjaardag. Dat is de pensioenleeftijd voor burgemeesters.
Hillenaar is een CDA-politicus en jurist. Na de gemeentelijke herindeling vorig jaar werd hij waarnemend burgemeester van Land van Cuijk in Noord-Brabant.
De vacature voor burgemeester van Maastricht stond sinds december open. Er reageerden vijf vrouwen en veertien mannen. Het merendeel van de kandidaten had volgens 1Limburg een ambtelijke of politiek-bestuurlijke achtergrond.
Een negenkoppige vertrouwenscommissie maakte samen met de gouverneur een keuze uit de kandidaten. De gemeenteraad koos vanavond op een bijeenkomst achter gesloten deuren uit twee aspirant-kandidaten de nieuwe burgemeester.
Penn werd in 2015 burgemeester van Maastricht, nadat de gemeenteraad het vertrouwen in haar voorganger Onno Hoes had opgezegd. Voordat ze de ambtsketen omhing, was ze rechter en officier van justitie bij de rechtbank in Maastricht. Vorig jaar september diende ze haar ontslagverzoek in bij koning Willem-Alexander.
In Franse steden zijn rellen uitgebroken bij het zoveelste massaprotest tegen de verhoging van de pensioenleeftijd. Volgens de autoriteiten zijn minimaal tachtig mensen gearresteerd en liepen zeker 140 agenten verwondingen op.
De vakbonden melden dat er ruim drie miljoen mensen op de been waren vandaag. Volgens de autoriteiten gaat het om meer dan een miljoen demonstranten. Het publieke leven wordt al weken ontregeld door stakingen als reactie op het pensioenplan, dat president Macron en premier Borne afgelopen week doordrukten.
Brandstichting
In de loop van de protestdag kwamen er steeds meer meldingen van vernielingen en brandstichting. Onder meer in Parijs en Bordeaux liep de situatie uit de hand. De toegangspoort tot het stadhuis van Bordeaux werd volgens Franse media in brand gestoken.
Premier Borne noemt het geweld onacceptabel. "Demonstreren en het uiten van meningsverschillen is een recht", zegt ze op Twitter. Maar het geweld en de vernielingen "die we vandaag hebben gezien, zijn onaanvaardbaar".
De Franse vakbonden hebben een nieuwe landelijke stakingsdag aangekondigd. Wat hen betreft wordt er gestaakt op 28 maart, de dag waarop de Britse koning Charles op bezoek is in Frankrijk. Het wordt de tiende landelijke stakingsdag.
Verhuurders mogen niet meer gemakkelijk een tijdelijk huurcontract afsluiten. Er tekent zich in de Tweede Kamer een meerderheid af voor een initiatiefwet van coalitiepartij ChristenUnie en oppositiepartij PvdA om een einde te maken aan tijdelijke huurcontracten.
De invoering in 2016 van de tijdelijke huurcontracten voor maximaal twee jaar pakt in de praktijk verkeerd uit. Het was de bedoeling dat er meer huurwoningen bij zouden komen, maar dat is niet gebeurd.
Stress
Verder leiden de tijdelijke huurcontacten tot onzekerheid, stress en hoge verhuiskosten bij huurders, stellen de indieners. Gemeenten klagen over het achteruitgaan van de leefbaarheid van wijken, omdat huurders er maar korte tijd wonen en weer vertrekken.
Ook heeft de verhuurder vaak een sterkere machtspositie en kan die zonder verzet van de bewoner een huurverhoging invoeren of afzien van het aanpakken van achterstallig onderhoud. "Studenten zitten vaak in de klem, wonen in schimmelende etages maar durven hun huurbaas niets te vragen", benadrukt voorstander D66-Kamerlid Boulakjar.
Zoektocht
"Er is onder huurders grote onzekerheid die soms zelfs leidt tot de uitstel van het krijgen van een kind", verwoordt CDA-Kamerlid Geurts het gevoel van meerdere partijen. "De spanning van het opnieuw zoeken van een woning leidt tot slapeloze nachten."
De initiatiefwet om het vaste contract weer de norm te laten zijn, wordt gesteund door coalitiepartij D66, SP, GroenLinks, de Partij voor de Dieren en hoogstwaarschijnlijk het CDA en de PVV, zo bleek vanavond tijdens een debat in de Tweede Kamer.
De PVV wil dat er wel een uitzondering wordt gemaakt voor ouderen die voor hun pensioen een extra woning hebben gekocht en die tijdelijk willen verhuren. "Kunnen ze hun huis dan nog verkopen of zitten ze voor onbepaalde tijd vast aan die huurder?", wil PVV-Kamerlid Kops weten.
In het wetsvoorstel komen een aantal uitzonderingen te staan: zo blijven tijdelijke huurcontracten voor grote gezinnen, jongeren, studenten en promovendi wel bestaan, maar dan waarschijnlijk voor vijf jaar. Het CDA wil dat de groep uitzonderingen wordt uitgebreid met onder meer contacten voor shortstaywoningen, voor noodopvang en voor wezen.
Knauw
Regeringspartij VVD is niet erg enthousiast over het aanpassen van de huidige praktijk. VVD-Kamerlid De Groot vreest dat het aantal huurwoningen in deze wooncrisis zal teruglopen. "Het aanbod zal een knauw krijgen en daar helpen we niemand mee."
Minister De Jonge (Wonen) ziet weinig in het afschaffen van de tijdelijke huurcontracten. Hij pakt huurverhogingen al aan door het puntensysteem ook te laten gelden voor huren in de vrije sector tot maximaal 1000 euro per maand.
De minister wil gemeenten wel toestaan lokaal in bepaalde wijken tijdelijke huurcontracten te verbieden.
Het debat wordt later afgemaakt en bij de stemmingen over het wetsvoorstel zal uiteindelijk duidelijk worden hoeveel partijen er steun geven.
In Den Haag komt een herdenkingsmonument voor het trans-Atlantisch slavernijverleden. Met dit monument wordt alleen het trans-Atlantische slavernijverleden herdacht, en niet de andere gevolgen van de koloniale geschiedenis.
Dat was wel het advies van de Haagse kunstinstelling Stroom, die in opdracht van de gemeente onderzoek deed naar het oprichten van een herdenkingsmonument over het Haagse slavernijverleden. Het monument komt te staan op het Lange Voorhout. Met die keuze gaat de gemeente wel mee in het advies van Stroom.
Volgens de commissie is het Lange Voorhout een zichtbare en bereikbare plek voor de bevolking. Ook heeft de plek volgens de commissie grote symbolische waarde. Vanaf hier zijn namelijk zowel de bestuurlijke macht als de koninklijke macht te zien, die volgens Stroom "beide (in)direct verantwoordelijk" zijn voor het Haagse slavernijverleden.
Vanaf het Lange Voorhout zijn het Binnenhof en het Torentje zichtbaar. Bovendien ligt het Lange Voorhout vlak bij het voormalige winterpaleis van koningin Emma en het koninklijk werkpaleis Noordeinde.
Kunstinstelling Stroom had geadviseerd om het slavernijverleden en andere gevolgen van de koloniale geschiedenis als geheel te laten samenkomen in één monument. Na de afschaffing van de slavernij werden bijvoorbeeld Hindoestaanse en Indonesische contractarbeiders naar de plantages gehaald.
Met een gezamenlijk monument kunnen alle groepen die in de voormalige koloniale gebieden hebben gestreden voor vrijheid een plek krijgen, stelde Stroom. Het gaat dan onder meer om Indonesië, Suriname, het Caribisch deel van het Koninkrijk, maar ook om landen als Zuid-Afrika, Brazilië en Sri Lanka.
'Unieke positie van de slachtoffers'
Maar verantwoordelijk wethouder Mariëlle Vavier gaat hier niet in mee. Ze zegt veel waardering te hebben voor het advies van de commissie, maar één monument voor het hele koloniale verleden zou volgens haar geen recht doen aan de "unieke positie van de slachtoffers van de trans-Atlantische slavenhandel en de Caribische slavernij".
Het doel van het monument is volgens Vavier "dat alle slachtoffers en nazaten kunnen herdenken in gezamenlijkheid". "Het monument is een mooie volgende stap op de lange weg die we nog met elkaar moeten afleggen naar verwerking en herstel."
De wethouder verwacht dat het realiseren van het monument binnen het aankomende herdenkingsjaar voor het slavernijverleden mogelijk is. Dat loopt van 1 juli 2023 tot 1 juli 2024.
De Israëlische premier Netanyahu heeft in een televisietoespraak gezegd door te gaan met "verantwoorde juridische hervormingen" in het land. Over die hervormingen is in Israël diepe verdeeldheid ontstaan.
Vandaag werd een wet aangenomen die het veel moeilijker maakt om een zittend premier uit zijn functie te ontheffen. Met de nieuwe wet kan dat alleen nog als hij of zij fysiek of mentaal niet in staat is om die functie uit te oefenen.
Dat besluit moet dan door 75 procent van de ministers goedgekeurd worden. Als een premier alsnog weigert te vertrekken, moet minstens 75 procent van het hele parlement ermee instemmen om een vertrek af te dwingen. Het Hooggerechtshof is door dit besluit nu volledig buitenspel gezet.
De wet is onderdeel van een heel pakket aan juridische hervormingen die de ultrarechtse regering wil doorvoeren. Die plannen moeten ertoe leiden dat het Hooggerechtshof minder macht krijgt, ten gunste van het parlement.
Volgens de procureur-generaal mag Netanyahu zich helemaal niet met de beoogde juridische hervormingen bemoeien, omdat hij zelf terechtstaat voor corruptie. Maar door de vandaag aangenomen wet kan Netanyahu zich ondanks de corruptiezaak toch met de juridische hervormingen bezighouden.
"Tot nu toe waren mijn handen gebonden, maar nu ga ik mij ermee bemoeien", zei Netanyahu in zijn toespraak.
Gepikeerd
De toespraak van de premier volgde op een gesprek met zijn minister van Defensie eerder vandaag. Minister Yoav Gallant, lid van de Likud-partij van Netanyahu, wilde vanavond naar verwachting oproepen om de juridische hervormingen van de ultrarechtse regering op de lange baan te schuiven, omwille van de nationale veiligheid en om de onrust in het leger te bezweren. Na het gesprek met Netanyahu zag Gallant echter af van een eigen toespraak of persverklaring.
Toch reageerde coalitiepartij Joodse Kracht van de radicaalrechtse minister van Nationale Veiligheid Ben-Gvir gepikeerd op de houding van de minister van Defensie. "Yoav Gallant heeft zichzelf buiten het rechtse kamp geplaatst", aldus Joodse Kracht.
"We kunnen niet toestaan dat een conflict onze gemeenschappelijke toekomst in gevaar brengt", zei Netanyahu op televisie. "Ik zal alles doen om de gemoederen te bedaren en cohesie te krijgen."
Wekelijkse protesten, onrust in leger
De beoogde hervormingen splijten de Israëlische bevolking. Een deel van de Israëliërs is bang dat de democratie onder de hervormingen zal lijden. Een ander, conservatiever deel, juicht de wetswijzigingen toe omdat het de rechterlijke macht nu te progressief vindt. Zo kan het Hooggerechtshof nu nog nieuwe Israëlische nederzettingen van kolonisten, die zonder toestemming van de Israëlische autoriteiten zijn gesticht, laten ontruimen.
Al drie maanden gaan tienduizenden Israëliërs wekelijks de straat op om te protesteren tegen de hervormingen. Ook vandaag waren er protesten, waarbij belangrijke wegen geblokkeerd werden en autobanden in brand gestoken werden. In Tel Aviv en Haifa zette de politie een waterkanon in om de demonstranten uit elkaar te drijven.
De polarisatie onder de bevolking sijpelt ook door naar het Israëlische leger en de veiligheidsdiensten. Een paar honderd elite-reservisten weigeren momenteel om op te draven voor oefeningen of inzet en hebben zich aangesloten bij de protesten.
'Leugens'
De Israëlische oppositie noemt de woorden van Netanyahu vanavond "leugens" en roept politici in de coalitiepartijen op om niet langer solidair te zijn met de regering.
Volgens oppositieleider Yair Lapid is Netanyahu de controle kwijt en is het zijn minister van Justitie Yariv Levin - brein achter de hervormingen - die nu aan de touwtjes trekt.
Premier Rutte heeft de vicepremiers van D66, CDA en ChristenUnie gevraagd voor een apart beraad over de verkiezingsnederlaag bij de Provinciale Statenverkiezingen. De BoerBurgerBeweging (BBB) won in alle provincies en alle coalitiepartijen verloren.
De bijeenkomst is dinsdag, zo bevestigt de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) een bericht van De Telegraaf. Het gesprek gaat niet alleen over het wel of niet aanpassen van de door de BBB fel bekritiseerde stikstofplannen. "We gaan ook praten over alle signalen die er zijn, te lezen in de verkiezingsuitslag over de brede onvrede in de samenleving", zegt Rutte vanuit Brussel.
Ook zal het afhaken van de burgers bij de Haagse politiek worden besproken, zoals ook uit onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau blijkt.
Voor het gesprek zijn vicepremier Kaag van D66, Hoekstra van het CDA en Schouten van de ChristenUnie uitgenodigd. Het gesprek is hoogstwaarschijnlijk op het ministerie van Algemene Zaken, het kantoor van premier Rutte.
Premier Rutte was vandaag in Brussel voor een Europese top, na afloop wilde hij weinig kwijt over het aangekondigde overleg:
De RVD benadrukt dat geen van de partijen heeft gevraagd om het regeerakkoord open te breken, wat zou betekenen dat de in 2021 op papier gezette afspraken aangepast moeten worden.
Het CDA, dat veel verloren heeft, heeft tot nu toe vooral gezegd dat "het anders moet", maar het is nog niet duidelijk hoe.
Na de monsteroverwinning van BBB bij de Provinciale Statenverkiezingen van woensdag 15 maart is de verkiezingsnederlaag al besproken in de ministerraad van afgelopen vrijdag en dinsdag bij een aparte vergadering van bewindslieden. Rutte zei op de wekelijkse vergadering dat het kabinet wilde luisteren naar "de schreeuw naar Den Haag". "We zullen niet doof zijn", aldus Rutte.
Volkswagen moet een schadevergoeding van 3000 euro betalen aan de eigenaar van een in 2010 gekochte Golf TDI, heeft de rechter in Haarlem bepaald. De man heeft destijds te veel betaald voor zijn dieselauto. Hij wist namelijk niet dat er sjoemelsoftware in zijn auto zat, waardoor de wagen schoner leek dan die daadwerkelijk was.
In het najaar van 2015 moest Volkswagen toegeven dat het wereldwijd zo'n elf miljoen auto's had verkocht met zogenoemde sjoemelsoftware. Hierdoor voldoen auto's bij de toelatingstest aan de uitstootnormen. Maar eenmaal op de weg wordt de software uitgeschakeld en stoten de auto's meer schadelijke stoffen uit.
'Belangrijke eerste stap'
De uitspraak van vandaag is de eerste van vier procedures die zijn aangespannen door de Stichting Volkswagen Group Diesel Efficiency (VGDES) en de Consumentenbond. In de vier procedures wordt steeds een iets andere methode voor het bepalen van de geleden schade aan de rechter voorgelegd.
Het oorspronkelijke doel van de eerste procedure was Volkswagen dwingen om de sjoemelsoftware terug te kopen voor het aankoopbedrag, zegt advocaat Jurjen Lemstra van de stichting VGDES. Maar daar ging de rechter niet in mee. In plaats daarvan heeft de rechter zelf een berekening gemaakt van de schade.
Lemstra noemt de uitspraak "een belangrijke eerste stap". "Met deze uitspraak in de hand kunnen andere bezitters van sjoemeldiesels ook een schadevergoeding claimen."
Meer rechtszaken
Meerdere stichtingen in Nederland hebben zaken aangespannen tegen autofabrikanten vanwege sjoemelsoftware. In 2021 besloot een Nederlandse rechter al dat kopers van sjoemeldiesels van Volkswagen, Audi, Seat en Skoda recht hebben op compensatie.
Volkswagen ging toen in beroep. De autofabrikant stelde dat automobilisten helemaal geen financiële schade hadden geleden doordat hun auto's meer uitstootten dan gemeld.
Ook bij deze zaak overweegt Volkswagen in beroep te gaan, heeft advocaat Jeroen van Hezewijk laten weten.
Links staan stevige zwarte automatische wapens naast elkaar in een rij. Rechts hangen jachtgeweren met fraaie houten kolven. In een rek staan dubbelloopse flashball-geweren.
"Vroeger maakten we alleen jachtgeweren, maar sinds een paar jaar ook automatische wapens voor het leger", vertelt directeur Pierre Cauquelin van Verney-Carron. "Onze wapenfabriek staat al meer dan 200 jaar hier in Saint-Étienne."
Verney-Carron is een van Frankrijks oudste producenten van geweren. De vlag hangt er nog net niet uit, maar de stemming is prima. Want legers in de hele wereld staan dezer dagen in de rij voor wapens en munitie. "We willen onze productie komende jaren verdubbelen", zegt Cauquelin.
Groei tot 40 procent
Dat zeggen ook andere wapenproducenten in Saint-Étienne. NBC Sys, dat hier gasmakers produceert, zegt in 2023 een groei van 30 tot 40 procent te verwachten.
"Het aantal mensen dat in en rond Saint-Étienne in de defensie-industrie werkt is de afgelopen jaren met 30 procent gestegen", zegt politicus en bestuurder Hervé Reynaud. "Er zitten hier nu veertig wapenbedrijven met 2000 werknemers. En dat aantal blijft groeien."
Saint-Étienne wordt wel dé wapenstad van Frankrijk genoemd. In de volksmond is de bijnaam Armeville. Al in de middeleeuwen zaten hier de vaklieden die het wapentuig voor het Franse leger maakten. Vanaf 1764 werden ze de officiële leverancier voor de strijdkrachten van de koning. Zo'n honderd jaar later verrees in Saint-Étienne de eerste landelijke wapenfabriek: de Manufacture Nationale d'Armes.
De gebouwen staan er nog. Aan de noordkant was de slijperij waar ooit messen en degens van soldaten werden gescherpt. Aan de oostkant lag de ijzersmederij voor vuurwapens.
Saint-Étienne kende in de jaren 90 als wapenstad een flinke terugval. Na de val van de Berlijnse Muur daalden de westerse defensie-uitgaven. De spanningen tussen Oost en West leken voorbij. Wapenbedrijven kwamen in problemen, banen werden geschrapt.
Maar dat tij is volledig gekeerd. Na de aanslagen van 11 september 2001 kwamen alle seinen weer op rood te staan. Uit cijfers van onderzoeksinstituut Sipri blijkt dat de militaire uitgaven in de wereld de laatste twintig jaar bijna zijn verdubbeld, tot ruim 2000 miljard dollar.
En in die cijfers is de oorlog in Oekraïne nog niet eens meegenomen. Sinds de Russische invasie in 2022 realiseren veel Europese landen zich dat ze onvoldoende zijn voorbereid op een langdurige oorlog. Er zijn simpelweg onvoldoende wapens en munitie in voorraad om lange tijd de landsgrenzen te verdedigen.
"Europese landen zijn daarom bezig hun defensiebudgetten te verhogen of willen ze gaan verhogen. Hoe dichter je bij Rusland komt, hoe meer wapens er worden gekocht. In Frankrijk gaan de defensie-uitgaven trouwens al sinds 2015 omhoog", vertelt Julien Malizard, econoom en defensiedeskundige van onderzoeksinstituut IHEDN.
Frankrijk regelt alles zelf
Het Franse budget wordt primair in eigen land besteed, om niet afhankelijk te zijn van buitenlandse leveranciers. "Frankrijk wil autonoom zijn en zijn eigen wapens produceren", zegt Malizard. "Het geld wordt dus geïnvesteerd in de eigen Franse defensie-industrie. Dat zorgt ook voor banen en economische groei in Frankrijk zelf."
De Franse bedrijven profiteren ook van een groeiende vraag uit het buitenland. Zo maakte de Franse multinational Nexter vóór de oorlog in Oekraïne bekend twee Caesar-kanonnen per maand te maken. Nu zijn dat er vier per maand, en volgend jaar acht per maand.
Ook de veertig defensiebedrijven in en rond Saint-Étienne profiteren van de opleving. "We merken echt dat het klimaat is veranderd", zegt directeur Cauquelin van Verney-Carron.
"Vergeet ook de toeleveranciers en onderaannemers van de defensie-industrie niet: daar werken ook nog eens ontzettend veel mensen", aldus Hervé Reynaud, die in het bestuur van Groot-Saint-Étienne zit. "We zijn trots dat we als stad bij kunnen dragen aan de verdediging van het land, aan de verdere uitbreiding van defensie. Voor ons als Saint-Étienne voelt het een beetje als een wederopstanding."
Rederij Holland Norway Lines (HNL) vaart vanaf midden april niet langer vanuit de Eemshaven naar Kristiansand in Noorwegen. Veerboot MS Romantika wijkt voorlopig uit naar de Duitse havenstad Cuxhaven, om in de zomer naar Emden te verplaatsen.
De overtocht Eemshaven-Kristiansand werd vorig jaar april in gebruik genomen. Aanvankelijk met veel succes; de boot was geregeld volgeboekt. De laatste maanden waren er steeds vaker problemen met aanmeren, waardoor afvaarten vanuit de Eemshaven werden geannuleerd. Dit leidde tot veel onvrede bij passagiers.
De rederij heeft daarop besloten op zoek te gaan naar alternatieven voor de Eemshaven "die reizigers regelmaat en voorspelbaarheid bieden en zo weer afvaarten garanderen", laat Holland Norway Lines in een korte mededeling weten. Om dat te bereiken wordt dus uitgeweken naar Duitsland, waar naar verwachting wel structureel kades beschikbaar zijn.
'Jammer dat ze gaan'
Groningen Seaports, de beheerder van de Groningse haven, laat in een eerste reactie aan RTV Noord weten het besluit van Holland Norway Lines te betreuren. "We vinden het jammer dat de veerdienst weggaat", zegt woordvoerder Tim Lambeck. "Maar we hebben vanaf het begin duidelijk gemaakt dat ze zelf voor een eigen, geschikte aanmeergelegenheid zouden moeten zorgen. Wat ons betreft is de realisering van deze kade nog steeds mogelijk."
Het was oorspronkelijk de bedoeling dat Holland Norway Lines al in oktober vorig jaar een eigen terminal zou hebben in de Eemshaven. Dat het niet doorging, zou komen door de drukte in de bouwsector en de grootte van het project. Volgens Groningen Seaports kwamen beide partijen er niet uit omdat HNL niet met een onderbouwd plan kwam voor de aanpak van de kade. De beheerder van de Eemshaven zou daar wel meermaals op hebben aangedrongen.
Koningin Máxima heeft voor haar functie bij de Verenigde Naties een vierdaags bezoek gebracht aan Marokko. De internationale organisatie zet zich in voor de financiële digitalisering van het Noord-Afrikaanse land, waar de meeste mensen nog steeds het liefst met contant geld betalen.
Máxima begon in Casablanca, de economische hoofdstad van Marokko. Hoewel die bekendstaat als de stad van het grote geld, richt de koningin zich vooral op de kleine ondernemers en dan met name vrouwen.
Juist bij hen is het wantrouwen richting financiële instellingen groot. Contant spaargeld lijkt voor velen een beter idee dan het openen van een bankrekening. Maar aan de andere kant zijn banken ook niet welwillend om mensen zonder een legitiem inkomen een bankrekening bij hen te laten openen.
Toch is er de laatste jaren wel iets aan het veranderen in het land. Ongeveer 44 procent van de Marokkanen heeft nu een bankrekening, drie jaar geleden was dat nog 29 procent.
"Het streven van Marokko is dat ze aan het eind van het jaar uitkomen op 50 procent", zegt koningin Máxima tegen de NOS. "Maar wij willen natuurlijk voor de 100 procent gaan."
Miljoenenleningen
Deze maand ontvangt Marokko 400 miljoen dollar in de vorm van een lening van de Wereldbank om zich in te zetten op het gebied van inclusieve financiering en digitaal ondernemerschap. Eerder ontving Marokko al twee leningen om digitale financiering een boost te geven. Zo wordt het geld ingezet om beschikbaarheid van financiële diensten en digitale infrastructuur voor particulieren en bedrijven uit te breiden.
Voor de middenstand is er nog een lange weg te gaan. Zo zegt ondernemer Ismael Belkhayat dat 97 procent van de kruideniers in Marokko geen bankrekening heeft. Ze werken bijna zonder uitzondering met contant geld. Daardoor komen de winkeleigenaren niet in aanmerking voor een lening, kunnen ze niet uitbreiden, en ook geen verzekering afsluiten.
Apps
Belkhayat runt de groothandel Chari, waarmee hij levensmiddelen levert aan de talloze kruidenierswinkeltjes in Casablanca. Deze zogenoemde hanouts zijn onmisbaar voor de buurtbewoners. Voor deze kleine buurtwinkels ontwikkelde hij een app, zodat ze makkelijker bij hem kunnen bestellen. "Maar ze kunnen hem ook als kasboekje gebruiken. Want eigenlijk zijn al die winkels op zichzelf een soort kleine banken, omdat mensen vaak spullen op de pof kopen."
Maar het zijn vooral de vrouwen in Marokko die achterlopen met het openen van een bankrekening. Zij werken vaak wel, maar krijgen daarvoor zwart betaald.
Juist dat informele betalen leidt ertoe dat banken vrouwen geen leningen willen verstrekken, waardoor zij hun handel niet kunnen uitbouwen. Stichting Arrawaj geeft hen juist wel financiële ondersteuning. Dit doen ze door het verstrekken van kredietleningen en verzekeringen aan kleine ondernemers. De microkredieten beginnen bij 500 euro en lopen op tot 5000 euro.
Niet op straat
Hoe belangrijk zulke leningen zijn, blijkt wel uit het verhaal van Loubna Laqioud. Zij is koekjesbakker in de hoofdstad Rabat, maar raakte al haar bakspullen kwijt bij een brand. Dankzij de lening en de bijbehorende verzekering die de stichting voor haar afsloot, kon ze haar zaak opnieuw opbouwen.
"Als ik die verzekering niet had gehad, zat ik nu niet alleen zonder inkomsten, maar ook nog met een schuld aan de stichting", vertelt ze.
In Marokko heerst nog de mentaliteit dat dingen in het leven niet te voorkomen zijn. Een verzekering daartegen afsluiten lijkt voor veel Marokkanen daarom zinloos. Het zijn bovendien extra vaste lasten die de gemiddelde Marokkaan aan het einde van de maand aan iets anders wil spenderen.
Koningin Maxima: "We moeten dat wederzijdse wantrouwen verhelpen door het bedenken van een ecosysteem waar iedereen dat vertrouwen kan hebben. Maar wat vooral belangrijk is, is dat mensen niet op straat komen te staan als ze iets overkomt."
Als de regering van Uganda de deze week aangenomen anti-homowet doorzet, zal dat "grote gevolgen" hebben voor de Nederlandse steun aan het Oost-Afrikaanse land. Dat zegt minister Schreinemacher voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking.
Ze roept de regering in Kampala op de wetgeving te stoppen. Het parlement van Uganda nam deze week een wet aan die alleen al het 'uitdragen' van homoseksualiteit strafbaar stelt.
Behalve seks tussen mensen van hetzelfde geslacht worden voortaan ook het 'bevorderen' van en 'aanzetten' tot homoseksualiteit strafbaar. Overtredingen leiden tot zware straffen. Zo kan seks met iemand van hetzelfde geslacht een levenslange gevangenisstraf tot gevolg hebben. Als dat gebeurt met iemand onder de 18 jaar of wanneer de "dader" hiv-positief is, kan de doodstraf worden opgelegd.
"Uganda werkt aan nieuwe, nog extremere anti-lhbtiq+-wetgeving, die zelfs de doodstraf voor homoseksualiteit mogelijk maakt. Schokkend, en dat zal grote gevolgen hebben voor onze steun aan onder andere rechtshandhavingprogramma's. Ik roep de president op deze wet tegen te houden", twittert Schreinemacher.
Ook de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de VN en de Verenigde Staten hebben hun ernstige zorgen uitgesproken over de wet. De VS gaat kijken naar het opleggen van economische sancties.
Het is niet de eerste keer dat Uganda anti-homowetgeving aanneemt. Begin 2014 ondertekende president Museveni (die nog steeds aan de macht is) wetgeving waarmee mensen die zich herhaaldelijk 'schuldig maken' aan homoseksuele activiteiten, een levenslange gevangenisstraf konden krijgen. Het Constitutioneel Hof verklaarde de wet later nietig. Nederland stopte destijds vanwege de wetgeving met hulp aan de justitiële sector in Uganda.
Thomas Acda en Paul de Munnik gaan weer samen optreden. Dat hebben ze vanmiddag bekendgemaakt in de middagshow op Qmusic.
De twee muzikanten scoorden hits met nummers als Niet of nooit geweest, Het regent zonnestralen en Ren Lenny ren. Ze stopten in 2015 na ruim 25 jaar als duo.
Acda en De Munnik geven op 28 oktober een reünieconcert in de Amsterdamse Ziggo Dome. Ook heeft het duo een nieuwe single gemaakt, genaamd Morgen wordt fantastisch, die vandaag voor het eerst te horen was.
Bij de show in de Ziggo Dome zullen zowel bekende als nieuwe nummers te horen zijn. De kaartverkoop hiervoor start zaterdag om 10.00 uur.
In Australië is een referendum over invloed in het parlement voor de oorspronkelijke bevolking een stuk concreter geworden. Premier Anthony Albanese heeft de tekst gepresenteerd waar Australiërs zich later dit jaar over mogen uitspreken. "Dit is een historische kans om Australiërs te verenigen", zegt Albanese.
De vraag die de regering aan de bevolking wil voorleggen, luidt: "Een wijziging van de grondwet om de oorspronkelijke bevolking van Australië te erkennen door invloed van Aboriginals en bewoners van de Straat Torreseilanden te verankeren, keurt u deze voorgestelde wijziging goed?"
Er moet een speciale Aboriginal-commissie komen die advies geeft over beleid en wetten die hen aangaan. Het idee is dat als de Aboriginal-bevolking mee kan praten over beleid, het een groter effect heeft. De commissie heeft geen stem- of vetorecht. Omdat deze wordt verankerd in de grondwet, kan de commissie niet wegbezuinigd worden door toekomstige regeringen.
Premier slikt tranen in
Premier Albanese moest tijdens de persconferentie meerdere keren zijn tranen wegslikken. Met het referendum lost hij een oude belofte in. Al jaren wordt er gesproken over de erkenning van de oorspronkelijke bevolking. De eerste bewoners van Australië leven al ruim 65.000 jaar op het continent. Maar in de grondwet wordt met geen woord gerept over de oorspronkelijke bewoners.
"Alle Australiërs krijgen de kans om te stemmen voor erkenning van het buitengewone voorrecht dat we hebben om dit continent te delen met de oudste cultuur ter wereld", zei een geëmotioneerde Albanese.
Premier Albanese kreeg het moeilijk tijdens de persconferentie over het referendum:
De erkenning en invloed in het parlement moeten de positie van de inheemse bevolking verbeteren. Het land telt tegenwoordig zo'n 890.000 inheemse inwoners op een bevolking van 25 miljoen. Aboriginals lopen op vrijwel elk vlak achter, zoals onderwijs, gezondheid en werk. Ze sterven gemiddeld tien jaar eerder dan de rest van de Australische bevolking. De inheemse bevolking maakt verder een onevenredig groot deel uit van de gevangenispopulatie.
Dat heeft onder meer te maken met jarenlang bewust racistisch beleid, zoals de White Australia Policy die tot in de jaren zeventig gold. Dat beleid was erop gericht het land een zo wit en westers mogelijke identiteit te geven. Zo'n honderdduizend Aboriginal-kinderen werden bij hun ouders weggehaald en in tehuizen of bij witte gezinnen geplaatst voor gedwongen assimilatie. In 2008 bood de Australische regering excuses aan voor deze 'gestolen generaties'.
Ondanks vele pogingen om de kloof te dichten, is er de afgelopen jaren maar weinig vooruitgang geboekt. Daarom werd in 2017 na jarenlange consultatie het zogeheten Uluru Statement of the Heart gepresenteerd. Daarin zetten Aboriginal-leiders uiteen hoe de erkenning van de oorspronkelijke bevolking in het Australische parlement eruit moest zien. Zij vroegen om erkenning en een stem in de politiek, zodat er niet alleen over, maar juist met hen gesproken wordt als er beleid wordt gemaakt dat hen direct aangaat.
Het was een historisch moment aan de voet van Uluru, de grote rode rots in het midden van Australië. Daarna verdween het advies in een la, maar Labor-leider Albanese beloofde bij zijn verkiezingsoverwinning in mei vorig jaar dat hij het geluid van de Aboriginal-bevolking wilde laten verankeren in de grondwet.
Commissie slechts symbolisch?
Er is ook weerstand. De rechts-conservatieve oppositie is bang dat de speciale commissie te veel zeggenschap krijgt. En ook uit de Aboriginal-gemeenschap zelf komt kritiek. Een minderheid stelt dat deze adviescommissie slechts symbolisch is. Daarnaast bestaat de angst dat het referendum een verdrag met de inheemse bevolking in de weg staat; voor dat verdrag is ook een referendum nodig, en dat zal waarschijnlijk op de lange baan worden geschoven als dit referendum is geweest.
Volgens peilingen is een kleine meerderheid van de bevolking vóór. Maar de regering kan zich nog niet rijk rekenen. Slechts acht van de in totaal 44 referenda die het land ooit heeft gehouden, zijn succesvol geweest. Het referendum wordt waarschijnlijk eind dit jaar gehouden, een precieze datum is nog niet bekend.
De Tweede Kamer wil op initiatief van Kamerlid Omtzigt nieuwe stukken opvragen over een gesprek dat premier Rutte in 2016 samen met oud-Eurocommissaris Neelie Kroes voerde met Uber. Ook wil de Kamer gespreksverslagen en informatie verkrijgen over informele contacten tussen Uber en de Belastingdienst.
Directe aanleiding is het gesprek dat de Kamer afgelopen dinsdag voerde met de voormalige toplobbyist van Uber, Mark MacGann. Hij lekte als klokkenluider eerder al 124.000 documenten die inzicht geven in de agressieve manier waarop Uber een plek op de Europese markt veroverde.
"Amsterdam was de basis voor de malafide operaties van Uber over de hele wereld", zei MacGann. "En de overheid kneep een oogje dicht." De chauffeurs van Uber verdienden vaak niet eens het minimumloon terwijl het bedrijf winst maakte en in Nederland vrijwel geen belasting hoefde te betalen.
Belastingdienst was vriend en bondgenoot
MacGann zei dat Uber maar over 1 procent van de wereldwijde omzet belasting hoefde te betalen, en dan ook maar een tarief van 25 procent. "De Nederlandse Belastingdienst was onze vriend en bondgenoot", zei hij. Verder vertelde hij dat de Belastingdienst informatie doorspeelde over de belastingstrategieën van andere Europese landen, zodat Uber was voorbereid.
Hij vertelde dat toen Uber internationaal met steeds meer strafrechtelijke onderzoeken en rechtszaken te maken kreeg, de directie nauwere contacten zocht met hoge politici. Zo ook met premier Rutte. Die sloeg eerst verzoeken af, maar ging in 2016 toch bij Uber langs in San Francisco.
Op dat moment liep er al een strafrechtelijk onderzoek van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT). Volgens Rutte wist hij destijds nog niet of het OM tot vervolging zou overgaan en is er in het gesprek met Uber slechts gissend over gesproken.
Beweringen weerlegd in onderzoek
Staatssecretaris Van Rij van Financiën zegt dat het gesprek met MacGann haaks staat op wat er uit het eigen onderzoek naar de Belastingdienst kwam. "Wij hebben niet echt nieuwe feiten gehoord, maar ook wij zijn geïnteresseerd in die documenten."
Volgens Van Rij zijn veel beweringen al weerlegd in het onderzoek. Dat is lastig te controleren omdat de uitkomsten grotendeels vertrouwelijk zijn omdat het over een individuele belastingplichtige gaat. Het onderzoek werd uitgevoerd door de Belastingdienst zelf, en is gecontroleerd door drie hoogleraren.
Dat vindt Van Rij achteraf ongelukkig. "We gaan voortaan eerst de onderzoeksopzet met de Kamer bespreken. Dan voorkom je een situatie waar we nu in zitten." Van Rij gaat alle nieuwe Kamervragen schriftelijk beantwoorden. En hij wil dus de nieuwe documenten bestuderen. "Vervolgens moeten we vaststellen of er vervolgonderzoek nodig is", zei hij.
Op verzoek van Omtzigt, PvdA, SP en Volt wordt nu eerst juridisch uitgezocht hoe de nieuwe documenten bij klokkenluider MacGann kunnen worden opgevraagd, zonder hem in de juridische problemen te brengen en zonder de Kamer de wet te laten overtreden.
Over ruim een maand, vanaf 24 april, kunnen er weer treinen rijden tussen Workum en Stavoren. Dat zegt ProRail. Sinds 13 maart rijden er geen treinen op dat traject omdat in de Friese plaats Molkwerum een das huist.
ProRail mag aan de slag, nu de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) een ontheffing heeft verleend om het beschermde dier te verjagen. Een ecoloog en een dierenarts kijken mee bij de werkzaamheden.
Inmiddels is er een alternatieve dassenburcht gemaakt, een berg grond op enige afstand van het spoor waar de dieren kunnen graven. Ook ligt er gaas op de dijk en is het gras gemaaid om de omgeving minder aantrekkelijk te maken voor de dassen. ProRail wil de dijk ook nog 'daswerend' maken door tot diep in de grond een hekwerk te plaatsen waar de das niet onderdoor kan graven en niet ook niet overheen kan.
Eenrichtingsverkeer
In de gangen die de dassen in de spoordijk hebben gemaakt is ook eenrichtingverkeer ingesteld. Een klep op het uiteinde van een gang zorgt ervoor dat een das wel naar buiten kan, maar niet naar binnen. Vanaf 3 april wordt ruim honderd meter spoor weggehaald. Ook wordt voorzichtig gegraven om de dassentunnels op te sporen en te volgen, meldt ProRail.
Als er dan nog dassen in de burcht worden aangetroffen, moet de dierenarts die verdoven. De dassen gaan vervolgens tijdelijk naar een opvang. Als de werkzaamheden klaar zijn, mogen ze naar de vervangende burcht.
Dassen op veel plaatsen
Ook in het Brabantse Esch zorgt een dassenburcht onder het spoor voor problemen. Zeker tot dinsdag rijden er daarom geen treinen tussen Den Bosch en Boxtel. ProRail wacht nog op een ontheffing om maatregelen te kunnen nemen. Zolang die er niet is, is niet te zeggen wanneer het treinverkeer op dit traject kan worden hervat.
Niet alleen bij het Brabantse Esch en het Friese Molkwerum zitten dassen bij het spoor: ze zitten volgens spoorbeheerder ProRail op veertig plekken langs spoortrajecten.
De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) heeft vijf Zeeuwen aangehouden die op het Veerse Meer illegaal grote hoeveelheden tapijtschelpen vingen. Een van hen verhandelde de schelpen, bekend van de spaghetti vongole.
De NVWA kreeg de afgelopen tijd meerdere anonieme meldingen over de vangst van tapijtschelpen op het meer. Daarom werd in de nacht van zondag op maandag een actie op touw gezet door de NVWA, ondersteund door de politie en de fiscale opsporingsdienst FIOD.
De diensten zagen hoe een aantal mannen een grote hoeveelheid tapijtschelpen opviste. De vangst werd daarna in een auto geladen en naar een bedrijfspand gereden. Daar zijn de verdachten aangehouden.
In het bedrijfspand werden onder andere machines aangetroffen om de schelpen te verwerken. Op beelden van de NVWA zijn ook buitenboordmotoren en een jetski te zien. "We denken niet dat dit de eerste keer is dat ze zoiets doen", zegt een woordvoerder.
'Mossel van de rijken'
Tapijtschelpen behoren tot de familie van Venusschelpen. Ze zijn in het Frans bekend onder de naam palourdes en in het Italiaans heten ze vongole. De tapijtschelpen worden levend verkocht en zijn vaak te vinden in pasta's en op zeevruchtenplateaus. Ze worden daarom ook weleens 'de mossel van de rijken' genoemd.
Ook bij de in beslag genomen tapijtschelpen gaat het om levende schelpdieren. "We willen ze daarom graag terugzetten in het water, want dat is waar ze thuishoren."
De NVWA noemt visstroperij (vissen zonder vergunning) schadelijk voor het milieu, de natuur en voor mensen. Illegaal vissen verstoort de visstand en kan watergebieden beschadigen, waardoor het aantal planten en dieren in wateren afneemt. Ook is er een risico voor de volksgezondheid "omdat er geen enkele vorm van controle is en de herkomst van gestroopte vis en schelpdieren niet bekend is".
Beslag gelegd
Er loopt een strafrechtelijk onderzoek naar de omvang van de visstroperij, een economisch misdrijf. In afwachting van het onderzoek is beslag gelegd op bankrekeningen, woningen en auto's van de verdachten.
Voor de meeste moslims is de ramadan begonnen. In deze vastenmaand wordt tussen zonsopgang en zonsondergang niet gegeten, gedronken of gerookt. Ook andere vormen van genot zijn verboden. Zo worden lichaam en geest gereinigd, geloven zij. Maar het draait deze maand niet alleen om het vasten, op veel plekken in het land staat de maand ook in het teken van de slachtoffers van de aardbevingen in Turkije en Syrië.
Op het Moskeeplein in Utrecht staat de hele vastenmaand een grote halve maan. Het gouden beeld licht op als de zon onder is en het vasten verbroken mag worden. Hoe laat dat is, verschilt per dag. Vanavond gaat hij precies om 19.05 uur aan. Als de zon onder is, komen islamitische families samen om het vasten te verbreken met de iftar-maaltijd.
In de naastgelegen Kanaalstraat is het traditiegetrouw de hele maand een stuk drukker, weet de voorzitter van de winkeliersvereniging Yasin Ugur. "Mensen komen nog snel even de laatste boodschappen doen én er zijn ook veel die samen hun vasten verbreken in de restaurants in de wijk", vertelt hij aan RTV Utrecht.
De ramadan is voor moslims een periode van opoffering en bezinning en van samenkomst, aldus Ugur. "Voor veel klanten en ondernemers is dit naast de decembermaand en kerstperiode een belangrijke tijd", zegt hij. "Een tijd om samen te komen, samen te eten en stil te staan bij wat ons samenbindt. Deze symbolische maan fleurt het plein op en geeft zo extra licht aan deze periode."
'De eerste week is het moeilijkst'
Tijdens de ramadan wordt er voor een periode van 29 tot 30 dagen gevast. Volgens cardioloog Mostapha El Amrani kunnen moslims de eerste week van het vasten als moeilijkst ervaren, vanwege de ontgifting die dan in het lichaam plaatsvindt. Na deze week is het lichaam gewend aan de schaarste en verbrandt het meer vet dan normaal, vertelt hij aan AT5 en NH Nieuws.
Cardioloog Mostapha El Amrani legt uit wat het vasten met je lichaam doet:
Omdat er dit jaar geen sprake meer is van beperkingen als gevolg van de coronamaatregelen, kunnen mensen weer ouderwets samenkomen na zonsondergang om een maaltijd te nuttigen. Dat gebeurt dan ook bij de Turks Islamitisch Culturele Stichting in Den Haag.
"De vorige keer waren we uiterst voorzichtig en werden nog pakketten uitgedeeld", vertelt voorzitter Tahsin Çetinkaya aan de lokale omroep Den Haag FM. "Wat dit jaar mooi maakt, is dat we de iftar weer gezamenlijk aan tafel kunnen eten."
Bij de islamitische stichting staat de ramadan dit jaar ook in het teken van de slachtoffers van de aardbevingen in Turkije en Syrië, die begin dit jaar aan ruim 50.000 mensen het leven kostten.
"Aan het eind van de ramadan gaan wij naar Turkije om daar mensen te helpen", zegt Çetinkaya. "We schatten dat we 100 tot 150 mensen kunnen helpen met het betalen van de huur. En we zorgen voor een aantal dagen eten tijdens de ramadan." De hulpactie wordt bekostigd met geld dat mensen bij de stichting kunnen doneren. "We krijgen geen cent van wat er is ingezameld."
